Je hoort de laatste tijd meer en meer over NAS whiskies. Van de PR kant hoor je niets dan positiefs, maar de whiskyliefhebbers vrezen het ergste. Zelf zit ik zowat tussenin.
Ik heb best wel een aantal NAS whiskies in mijn kast staan. Die NAS whiskies vind ik lekker, dus dat is alvast geen probleem. En toch hoor je hier en daar dat NAS whiskies de doodsteek zijn voor de whisky liefhebbers. Ik begrijp de frustratie best, en daarom wou ik het ook hier even over NAS whiskies hebben. De bedoeling van deze blogpost is dan ook om de discussie op gang te trekken rond dat specifieke thema.
Wat zijn NAS Whiskies
Voor we van start gaan misschien toch even uitleggen waar NAS whiskies voor staat. NAS betekent niets meer dan No Age Statement … met andere woorden op een NAS Whisky staat geen vermelding van het aantal rijpingsjaren.
Het probleem van de whisky industrie
Oudere whiskies worden schaars
Wel, eerst en vooral is er natuurlijk het probleem van de voorraad. De oudere whiskies geraken gewoonweg op. Voor de liefhebbers wordt het dan ook steeds moeilijker om oudere whiskies te kopen, en dus stijgt de prijs er natuurlijk van.
Nieuwe markten en consumenten
Whisky wordt steeds populairder, en niet alleen bij ons. Nieuwe markten ontdekken whisky (Rusland, Azië, Zuid-Amerika) en blijken ook geïnteresseerd de zijn in de oudere whiskies. We zijn dus als Europeanen niet langer de enige of grootste afzetmarkt voor Schotse whisky (vermoed ik).
Vraag en aanbod
Zoals je merkt is het eerder een probleem van vraag en aanbod. Zo is een whisky van 12 jaar oud ergens in 2002 op vat getrokken. Verdubbelt de vraag gedurende een bepaald jaar, dan zit je met een probleem. De voorraad raakt op, en je kan onmogelijk nog die whisky van 12 jaar opnieuw maken.
Vormen NAS Whiskies een oplossing?
Tja, als oudere whiskies schaarser worden, dan is het logisch dat er jongere whiskies gebruikt worden. Het probleem is natuurlijk dat je volgens de Schotse regels de leeftijd van de jongste whisky op de fles moet plaatsen. Met andere woorden … worden er vaten van 20 jaar, van 10 jaar en van 5 jaar gebruikt in een botteling, dan mag er op de fles een rijping van 5 jaar prijken. Ook al zit daar maar 5% whisky van 5 jaar oud in! Dat zijn de regels.
Maar dan komt natuurlijk de consument op de proppen. Voor de consument bestaat nog steeds het idee dat een duurdere whisky een oudere whisky is. En voor hem staat een oudere whisky ook voor een lekkere whisky of een kwaliteitsvolle whisky. Of dat klopt, daar valt over te discussiëren … maar zo denken consumenten veelal.
In onze voorbeeld whisky zitten we dan met een probleem. Ook al zitten er oudere vaten in onze botteling, toch mag daar maar een leeftijd van 5 jaar op staan. Whiskies van 10 of 20 jaar zijn echter een pak duurder en dus zou zo een fles wel eens 100 euro of meer kunnen kosten. De consument ziet dan echter een fles whisky van 5 jaar staan aan 100 euro en stelt zich daar vragen bij. Hoe kan het immers dat een jonge whisky zo duur is.
Om dat probleem te vermijden kiezen distilleerderijen er vaker voor om een NAS whisky op de markt te brengen.
The Singleton Tailfire & Sunray, voorbeelden van NAS whiskies
Een NAS whisky heeft een naam, geen leeftijd
Als er geen leeftijd op een fles NAS Whisky staat, wat staat er dan wel op? Wel … de whisky krijgt een fancy naam … meer niet. In een aantal gevallen komen er ook een aantal kernwoorden op om de smaak wat te benadrukken.
Ondanks de beweringen zijn NAS whiskies geen nieuw fenomeen. Ardbeg doet het al jaren en met succes. Denk maar aan de Ardbeg Supernova, Uigeadail, Auriverdes, …
Ondertussen springen andere distilleerderijen ook op die kar. Zo is er ondertussen ook al The Singleton Tailfire en Sunray, Auchentoshan Three Wood, de Highland Park Warrior Series en nog vele andere.
Wat is dan het probleem met NAS Whiskies?
Bij de fles The Singleton Tailfire enSunray zal er niet echt een probleem zijn. De prijs van die flessen zorgt er immers voor dat je als consument niet snel twijfelt. Er ontstaat wel een probleem waneer de whisky liefhebber het gevoel krijgt dat hij misschien niet genoeg waar voor zijn geld krijgt. Een voorbeeld …
Een distilleerderij komt met een fles NAS whisky op de markt. De PR afdeling bedenkt een catchy naam en campagne. Een poosje later ligt de fles in de rekken voor 100 euro. De whisky liefhebber neemt de fles vast en heeft geen idee wat er in de whisky verwerkt is.
Met een beetje geluk sta je in een winkel waar je de whisky kan proeven. Sta je pakweg in de lokale Colruyt of bij de lokale bierhandelaar, dan heb je een probleem. Je kan niet proeven, en hebt geen aanduiding van leeftijd die een prijs van 100 euro kan rechtvaardigen.
Een mogelijke oplossing voor die onwetendheid?
Naar mijn bescheiden mening is er echter een mogelijk oplossing voor deze problematiek. Een NAS whisky op zich moet voor mijn part kunnen, al heeft de consument het recht te weten waar hij voor betaalt.
Een mogelijke oplossing is om de samenstelling van een NAS whisky verplicht op de achterzijde van het label te plaatsen. Een zogenaamd rijpingsprofiel! Ik heb het ooit eens op een fles Ardbeg Rollercoaster gezien, en vond het subliem.
In onze voorbeeld NAS Whisky van eerder zou er dus achteraan op het label kunnen staan :
Maturation Profile:
- 60% 1995 barrels
- 35% 2005 barrers
- 5% 2008 barrels
Zo kan je onmiddellijk mooi aflezen wat de samenstelling van leeftijden is. Prima toch?
Zijn alle NAS whisky problemen daarmee opgelost?
Natuurlijk lost zo een rijpingsprofiel niet alle problemen op. Tenslotte wordt de prijs van de whisky niet alleen bepaald door de leeftijd van de whiskies. Zo speelt het soort vaten ook een belangrijke rol. Ik kan mij best voorstellen dat een porto vat een pak duurder is dan een bourbon vat (of omgekeerd). Daarnaast zijn er waarschijnlijk nog tal van andere facturen die belangrijk zijn.
Het rijpingsprofiel … een win-win!
Ardbeg Rollercoaster Rijpingsprofiel
Maar zo een rijpingsprofiel kan een win-win zijn voor NAS whiskies.
De distilleerderij hoeft zich niet langer te schamen om 5% uit vaten van 5 jaar oud te putten. Op het rijpingsprofiel zal immers ook verschijnen dat 60 procent van de whisky reeds 20 jaar heeft gerijpt en 35% reeds 10 jaar. Klaar en duidelijk …
De whisky liefhebber krijgt dan weer wat meer duidelijkheid. Hij weet nu hoe lang de gebruikte whiskies gerijpt hebben. Hij weet ook hoeveel er van welke leeftijden werd gebruikt. Als de distilleerderijen het slim aanpakken kunnen ze ook nog opgeven hoelang de whisky in welk type vaten heeft gerijpt.
Trouwens … Ardbeg deed dat ooit met de Ardbeg Rollercoaster! Op die specifieke whisky stond op het label achteraan de fles een volledig profiel van welke whiskies er in de Ardbeg Rollercoaster werden gebruikt! Zoiets moet kunnen voor alle NAS whiskies en zou duidelijkheid brengen voor de liefhebbers. (foto via www.ramsey.uk.net)
Ook voor whiskies met een leeftijd?
Denk je er eens goed over na, dan is zo een rijpingsprofiel best wel interessant. Zo interessant zelfs dat het voor mijn part ook op flessen met een leeftijd mag komen. Wie weet wordt een age statement op whiskies dan weer wat overbodig.
Alhoewel … dan zullen de PR afdelingen hun werk hebben om cathy namen te verzinnen die wij als whisky liefhebber nog kunnen uitspreken 🙂
Wat is jullie mening?
Nu je weet hoe ik er persoonlijk over denk, zou heel graag de discussie open trekken. Wat vinden jullie van NAS whiskies? Is het een innovatie, of vormt het inderdaad een probleem? Alle opmerkingen, suggesties en feedback mag je gerust in de comments posten. Daar zijn ze immers voor!
De colega’s van WhiskyOss schreven een gelijkaardig stuk : http://www.whiskyoss.nl/blogs/91-help-us-understand-nas-bottlings
Hoi Stefaan, mooi stuk, met duidelijke en goede achtergrond informatie. Als ik wat over op mag merken zonder iemand tegen het hoofd te stoten. ( schijnbaar kan dit over dit onderwerp!)
– percentage whiskydrinkers dat interesse heeft voor meer informatie is voor de grote whiskyconglomeraten verwaarloosbaar. Hun omzet en winst zit in blends.
– buiten Schotland is NAS gewoon. USA, Canada, India produceren grotendeels NAS whisk(e)y,
– Distilleerderij zal ( als ze succesvol betere whisky willen blijven verkopen ) een naam moeten opbouwen als ze serieus genomen willen worden in de toekomst. Eénmaal een slechte NAS whisky uitbrengen zal de naam van de Distilleerderij schaden.
-andere distilleerderijen denken alleen aan verkoop en winst. Leer daar als whiskydrinker mee om te gaan.
-blijf vooral veel van whisky genieten.
Groeten Johan
Tot op het Zoomer Whisky&Rum festival 29 augustus!
Dag Johan,
Het kleine percentage van mensen die meer duidelijkheid wil, weegt natuurlijk niet op tegen de grote afzetmarkten die daar niet van wakker liggen. Maar een rijpingsprofiel zoals bij de Ardbeg Rollercoaster zou het negatieve image bij dat publiek wat kunnen oppoetsen.
Genieten van whisky ga ik blijven doen … NAS of niet … De foto laat trouwens zien dat ik best wel wat NAS whiskies in huis heb. Ik geniet ervan en vind ze lekker. Ga ik er even vlot 100 euro voor op de toonbank leggen … dat is misschien waar het schoentje knelt. Kan ik in het rijpingsprofiel lezen dat het om een NAS whisky gaat met behoorlijk wat oudere whiskies dan zou ik het misschien iets sneller doen.
Maar zoals je zelf aangeeft … van whisky moet je genieten … en er zijn behoorlijk wat NAS whiskies die ik best lekker vind.
Beste Johan, ik kijk uit het oogpunt van de klant, de klant die dus blends koopt is belangrijk en de klant die dure single malts koopt moet maar info loos een dure fles kopen omdat het voor de whiskyconglomeraten verwaarloosbaar volk is ??? Dus eigenlijk zeg je hiermee ook dat je liever klanten in je winkel hebt die blends kopen dan de single malts kopen want dat is een verwaarloosbaar aantal?? erg rare beredenering lijkt me.
Leuk geschreven, duidelijk verhaal. Als ik van mezelf uit ga, wil ik eerst weten of de inhoud van de fles een prijs van €100,00 rechtvaardigt. Dit kan door vooraf proeven, maar dat kan nu eenmaal niet bij elke dealer, of door het geven van meer duidelijkheid op het etiket. Het voorbeeld van de Ardbeg Rollercoaster is daarin prachtig. Ze stellen zich kwetsbaar op door te vermelden dat de jongste spirit slechts 3yo is. Voor mij straalt dat vertrouwen uit. Het vertrouwen dat de distillery heeft in het product is hier namelijk zo hoog dat ze dit durven te melden.
Bij een 18yo van die prijs heb je ook geen garantie dat de kwaliteit de prijs rechtvaardigt maar toch heb ik daar een ander gevoel bij.
Hey Jeroen,
Mijn psychologische grens ligt ook rond de €90,00 a €100,00 voor een fles. En ik ga daar heel zelden over. Behalve onlangs dan voor de Port Charlotte PC11, maar dat is dan weer een uitzondering. Tussen €30,00 a €40,00 lig ik niet zo hard wakker van het Age Statement. Een NAS whisky in die prijsklasse zal ik bijna even snel meenemen als eentje met een Age Statement. Voor alles wat daar boven valt ga ik al eens het label bekijken. Hoelang heeft de whisky gerijpt en op welk soort vat … dat wordt dan belangrijk.
Proeven is voor mij enorm belangrijk bij het kopen van een fles die ik nog nooit in huis had. Hier bij ons in de buurt is dat nog redelijk onbekend. Er zijn wel een aantal speciaal zaken waar je daarvoor terecht kan. En ik betaal graag een klein beetje meer in een winkel waar ik eens mag proeven!
Enkele van mijn favoriete whisky’s hebben geen leeftijdsaanduiding (Kavalan, Compass Box, …). Dat de oudere whisky’s opraken is jammer (zo steeg de Yamazaki 18 prijs al 30%!), maar helaas onvermijdelijk :).
Het zou mij enkel storen moesten de NAS whisky’s hoofdzakelijk gebruikt worden als manier om jonge whisky duur te verkopen, maar die zouden vrij snel door de mand vallen, denk/hoop ik dan.
Dag Stijn,
Wel … dat is nu net de vrees van mening whisky liefhebber, want je zou het nooit weten. Je neemt wat jongere whiskies, kleeft er een fancy naam op en legt ze in de winkel aan €80,00. Ik twijfel er niet aan dat ze ook verkocht zullen raken, maar de whisky liefhebber kan zich bedrogen voelen. Je weet immers niet of het al dan niet om jonge whisky gaat. En neen … niet alleen de leeftijd van een whisky kan de prijs bepalen, ook het type vat speelt een rol. Maar als je daarover geen bijkomende informatie vindt op de fles, kan ik mij voorstellen dat menig liefhebber er problemen mee zou kunnen hebben.
Mooi stuk Stefaan 🙂
De regelgeving vanuit de Scotch Whisky Association (SWA) staa t(tegenwoordig) niet meer toe dat meerdere leeftijden/vintages vernoemd worden op het label van een whisky.
Zie je ook een andere wijze waarop je als liefhebber meer informatie kan krijgen over de flessen?
Dag Sietse,
Bedankt voor het complimentje. Altijd leuk om te zien dat de lezers het interessant vinden!
Wat betreft die regelgeving … slaat dat niet enkel op de voorkant van de fles? Ik kan mij niet voorstellen dat het verboden zou zijn om de samenstelling van de whisky op het label achteraan de flest te plaatsen. Bij eender welk ander product heb je toch ook een lijst van ingrediënten ? Een lijst met de gebruikte spirits en leeftijden en zelfs de gebruikte vaten zou ik als liefhebber wel interessant vinden.
Natuurlijk kan je altijd even bij de distilleerderij zelf informeren, maar vaak krijg je ook dan geen duidelijk antwoord. En trouwens, waneer ik in de winkel sta, dan wil ik niet eerst contact opnemen met een distilleerderij om te weten welke whiskies of vaten er gebruikt werden. Zet die info op het label achteraan de fles, en ik zal iets sneller een ‘impuls buy’ doen.